تاریخ، تعاریف و معانى

author

محمدعلی علیپور عضو هیئت علمى دانشگاه قزوین

Abstract:

در این مقاله، ابتدا دو معناى متفاوت تاریخ از یکدیگر تفکیک شده است. اول به معنا و مفهوم «دانش تاریخ» و دیگرى به معنا و مفهوم «حادثه ى تاریخى» یا «موضوع علم تاریخ». مطلب مورد بحث این مقاله فقط دانش تاریخ است و درباره ى موضوع علم تاریخ اصلا سخنى به میان نیامده است. در این مقاله، ابتدا دو معناى متفاوت تاریخ از یکدیگر تفکیک شده است. اول به معنا و مفهوم «دانش تاریخ» و دیگرى به معنا و مفهوم «حادثه ى تاریخى» یا «موضوع علم تاریخ». مطلب مورد بحث این مقاله فقط دانش تاریخ است و درباره ى موضوع علم تاریخ اصلا سخنى به میان نیامده است. پس از ارائه ى نظرات استاد مطهرى، هگل و شیلینگ درباره ى «انواع دانش تاریخ» و تفکیک و تجمیع آنها، این دانش به پنج نوع تقسیم شده است: 1. تاریخ نقلى; 2. تاریخ تحلیلى; 3. تاریخ علمى; 4. فلسفه ى نظرى تاریخ; 5. فلسفه ى علم تاریخ. سپس تعریف، سابقه و ویژگى هاى تاریخ تحلیلى مورد بحث قرار گرفته و پس از بیان سه مطلب اساسى درباره ى «تاریخ علمى»، امکان تاریخ علمى به مفهوم «علم تجربى» مردود شناخته شده است. در مورد فلسفه ى نظرى تاریخ، سابقه و مسائل اساسى آن مطرح و دلایل کارل پوپر براى ابطال آن و نفى آینده ى معلومِ تاریخ، ذکر و نقد و به این نتیجه ختم شده است که مخالفان فلسفه ى نظرى تاریخ با نفى «آینده ى معلوم تاریخ» و ادعاى اثبات «آینده ى نامعلوم تاریخ»، خود به نوعى فلسفه ى نظرى تاریخ رسیده اند.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

تاریخ، تعاریف و معانی

در این مقاله، ابتدا دو معنای متفاوت تاریخ از یکدیگر تفکیک شده است. اول به معنا و مفهوم «دانش تاریخ» و دیگری به معنا و مفهوم «حادثه ی تاریخی» یا «موضوع علم تاریخ». مطلب مورد بحث این مقاله فقط دانش تاریخ است و درباره ی موضوع علم تاریخ اصلا سخنی به میان نیامده است. در این مقاله، ابتدا دو معنای متفاوت تاریخ از یکدیگر تفکیک شده است. اول به معنا و مفهوم «دانش تاریخ» و دیگری به معنا و مفهوم «حادثه ی ت...

full text

تاریخ، تعاریف و معانی

full text

واکاوی تعاریف «تاریخ سیاسی» و ارائه چارچوبی مفهومی و نظری درباره پژوهش تاریخ سیاسی

چکیده در تعریف «تاریخ سیاسی»، خلاءها و نواقصی وجود دارد که به نظر میآید مسئله آن به ضعف و کمکاری در چارچوبدهی مفهومی و نظری بر‏‏‏گردد؛ در اغلب نوشتهها وکتابهای مرتبط با تاریخ سیاسی، بیشترین تمرکز بر رفتار حاکمان و پادشاهان، بدون ارائه تعریف «قدرت و امر سیاسی» بوده که بیشترین سهم را در بازشناسی تاریخ سیاسی دارد.با توجه به خلاء در این حوزه، توصیف و تبیین مباحث نظری و ارائه موضوعات محوری ا...

full text

بازشناسى معانى الفاظ پر کاربرد در آیات و روایات(1)

قاعده اصالة الظهور از مباحثى است که در فقه شیعه کاربرد زیادى دارد. بررسى مصادیق این قاعده که در آیات و روایات زیادى استعمال شده‏اند، محقق را از تکرار بحث در موضوعات مختلف فقهى بى‏نیاز مى‏کند; براى نمونه دلالت »لا بأس« بر حکم تکلیفى یا اعم از تکلیفى و وضعى، و دلالت »لعن« بر حرمت یا غیر آن، از جمله مصادیق این قاعده هستند که در آیات و روایات و کلمات فقها استعمال زیادى دارند.در این نوشتار، نوزده لف...

full text